Чӑваш Енри Гостехнадзорӑн Вӑрмар тата Куславкка районӗсенчи инспекцийӗн пуҫлӑхӗн сехрине хытах хӑпартнӑ. Анчах, Турра шӗкӗр, пуҫиле ӗҫрен унӑн пӑрӑнма май килнӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Асӑннӑ ведомствӑн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав ҫын унччен судпа айӑпланман, пысӑках мар преступлени тунӑ, ҫавна май уголовлӑ право мери йышӑннипе ҫырлахнӑ. Пуҫлӑха 40 пин тенкӗлӗх суд штрафӗ хурса панӑ.
Пӑтӑрмахӗ пӗр ҫынна тракторист-машинист удостворенине вӗренмесӗрех тыттарнине пула сиксе тухнӑ. Ку вӑл пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Экзамен тыттаракан хута Гостехнадзор инспекцийӗн пуҫлӑхӗ хайхи ҫын экзамен тытнӑ евӗр шӑрҫаласа хунӑ. Унтан ӑна тракторист-машинист удостоверенине тыттарнӑ. Халӗ ҫав хута леш ҫынран туртса илнӗ ӗнтӗ.
Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче Чӑваш Енри арҫын кӑштах «савӑнас» тенӗ-ши – психотроплӑ эмел ӗҫнӗ. Анчах куншӑн суда лекесси пирки шутламан та пуль вӑл.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 16 сехетре Куславкка районӗнчи Тӗрлемесре пурӑнакан арҫын хӑйӗн килӗнче тухтӑр ҫырса памасӑрах психотроплӑ эмел ӗҫнӗ. Ывӑлӗ ҫакнашкал эмел ӑша янине кура амӑшӗ кун пирки кирлӗ ҫӗре пӗлтернӗ. Ҫапла майпа ывӑлӗ суд сакки ҫине ларнӑ.
ЧР прокуратурин пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, 1-мӗш суд участокӗн миравай судйи арҫын тухтӑр ҫырса памасӑрах наркотик е психотроплӑ япала ӗҫнӗшӗн айӑплӑ тесе палӑртнӑ. Приговорпа килӗшӳллӗн, унӑн 4 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.
Ҫук, чӑваш халӑх ташшисене тӗпчемен вӑл, халӑх ташшисене ҫӗнӗ пурнӑҫ парнелемен. Ҫитмӗл ҫул каялла вӑл хӑйӗн аслӑ ывӑлне ҫуратнӑ – чӑваш халӑх ташӑ ӳнерне Ӑстаҫӑ парнеленӗ.
Менелниксенче эпир пурне те ҫӗр ҫула ҫитиччен пурӑнма сывлӑх сунатпӑр. Куславкка районӗнчи Мушар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Елена Александровна Милютина тус-тӑванӗн шанӑҫне ку тӗлӗшпе те тӳрре кӑларма тӑрӑшатчӗ (ара, каланине мӗн пӗчӗкрен итлеме хӑнӑхнӑ-ҫке-ха!). Шел, ҫӗр ҫула 5 уйӑх пурӑнса ҫитереймерӗ вӑл…
2014 ҫулта Елена Александровна хӑйӗн 95 ҫулне тӑван ялта ывӑлӗ-кинӗпе, мӑнукӗсемпе, мӑнукӗн ачисемпе, пӗтӗм ял-йышпа паллӑ тунӑччӗ. Аслӑ урам хаваслӑ юрӑ-ҫемӗпе кӗрлесе тӑчӗ, тутлӑ апат-ҫимӗҫпе техӗмленчӗ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ капмар чечек ҫыххи тыттарчӗ, Путин саламне вуласа пачӗ… Ҫавра ҫулне паллӑ тӑвакан Амӑшӗ ячӗпе чӑваш ӳнерӗн ӑстисем юрӑ хыҫҫӑн юрӑ янраттарчӗҫ, ташӑ хыҫҫӑн ташӑ ҫаптарчӗҫ. Пӗри тепринчен маттуртарах: Александр Васильев, Людмила Семенова, Виталий Адюков, Хурамалти фольклор коллективӗ, Елчӗкри «Волжаночка» ансамбль…
Елена Александровна хӑй вӑхӑтӗнче ял Совечӗн секретарӗнче тата культура ҫурчӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ, икӗ ывӑл ҫуратса ҫунат панӑ.
Куславкка районӗнчи пӗр ялта 52 ҫулти вӑйпитти 85-ри карчӑка пусмӑрланӑ. Халӗ пуҫиле ҫак ӗҫе РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисемсуда ярса панӑ.
Усал шухӑшлӑ кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 85-ри карчӑк патне пырса кӗнӗ. Ӳсӗрскер малтан ӑна хененӗ. Кайран пӳрте кӗме хистенӗ. Унта вӑл кинемее пусмӑрланӑ.
Пуҫтах тухса кайсанах кинемей йӗрке хуралҫисене пӗлетрнӗ. Часах арҫына тытса чарнӑ.
Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын унччен те судпа айӑпланнӑ. 2014 ҫулта та вӑл ватӑ ҫынна пусмӑрланӑ. Ун чухне вӑл 72-ри хӗрарӑма куҫ хывнӑ. Тӗрмерен кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче кӑна тухнӑ. Ирӗкре йӗркеллӗн нумаях та пурӑнайман — хӗрарӑм шухӑшӗпе минренине пула пакунлисен аллине ҫакланнӑ.
Чӑваш Енре кӑҫал пуҫтарса кӗртнӗ ҫӗр улмин пысӑк пайне республикӑри виҫӗ районта туса илнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин инноваци, отрасль аталанӑвӗн тата ҫӗр ӗҫӗн пайӗ пӗлтерет.
Ҫӗр улми туса илессипе тӑван республикӑмӑр кӑҫал федерацин Атӑлҫи округӗнче виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Асӑннӑ культурӑн калӑпӑшӗпе пирӗнтен Чулхула облаҫӗ тата Тутар Республики ирттернӗ. Кунта сӑмах ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе пысӑк фермерсем пирки пырать.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче тата хресчен (фермер) хуҫалӑхӗсенче иккӗмӗш ҫӑкӑра 142,5 пин тонна туса илнӗ. Тухӑҫ гектартан вӑтамран 185,1 центнер тухнӑ.
Республикӑра туса илнӗ мӗнпур ҫӗр улминчен 44,5 проценчӗ Куславкка, Патӑрьел, Комсомольски районӗсене тивет.
Куславкка районӗнчи Юпсар ялӗнче карантин тесе йышӑннӑ. Ҫакӑн пек хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ ӗнер алӑ пуснӑ. Документа республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчи «Саккунсем» ярӑма вырнаҫтарнӑ.
Юпсарта, эпир пӗлнӗ тӑрӑх, урнӑ чире тупса палӑртнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ветеринарсем унтисен асӑрханмаллине палӑртса асӑрхаттарнӑ. Карантин тесе хушу тухнӑ хыҫҫӑн вӑл тӑрӑхра йытӑ-кушак куравне йӗркелеме, килти чӗрчунсене сутма, йытӑ-кушакпа ҫав тӑрӑхран айккинелле тухса кайма юрамасть. Сыхланни ҫыншӑн мар, ҫавӑнпа унтисен каланине пӑхӑнмаллах.
Куславкка районӗнчи карантин тапхӑрӗ, ӗнер, раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, пуҫланнӑ. Вӑл чӗрчун урнӑ чирпе юлашки хут чирленӗ хыҫҫӑн тепӗр икӗ уйӑхран хӑйӗн вӑйне ҫухатӗ.
Чӑваш Енри старостӑсене тӗрлӗ ҫӑмӑллӑх парӗҫ. Анчах, тӳрех палӑртар, ҫавӑ укҫа-тенкӗпе ҫыхӑнман.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта старостӑсене парас ҫӑмӑллӑхсемпе ҫыхӑннӑ саккун проектне тишкернӗ. Унпа Чӑваш Енӗн юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Юрьевна паллаштарнӑ. Старостӑсене хӑйсен ял тӑрӑхӗн администрацине черетсӗр кӗме, ӗҫре кирлӗ информацие ыйтса илме, вырӑнти хай тытӑмлӑх органӗсем ирттерекен ларусемпе мероприятисене хутшӑнма, тӗрлӗ ҫӗре ыйтса ҫырма ирӗк парасшӑн.
Ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене удостоверени памалла тӑвасшӑн.
Сӑмах май каласан, Куславкка районӗнче старостӑсене ҫӗр налукӗ тӳлеттермеҫҫӗ. Ун пек е ытти ҫавӑн йышши ҫӑмӑллӑха кӳрессине ытти районпа хулара та пӑхса хӑварма ирӗк пур.
Куславкка районӗнче пурӑнакан арҫын Атӑл урлӑ каҫнӑ чухне пӑр айне анса кайнӑ, анчах темӗнле тӑрӑшсан та вӑл хӑтӑлса тухайман — ӳт-пӗвӗ пӑрлӑ шывра шӑннипе вилнӗ. Кун пирки паян, раштавӑн 4-мӗшӗнче «МК Чебоксары» хаҫат хӑйӗн интернетри сайтӗнче пӗлтернӗ.
Хайхи массӑллӑ информаци хатӗрӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, арҫын иртнӗ вырсарникун, раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, юханшывӑн сулахай ҫыранӗнчен сылтӑм енне каҫма шухӑшланӑ. Анчах ҫыран хӗррине ҫитме 500 метр пек юлсан ҫӳхе пӑр ҫурӑлса кайнӑ та арҫын шыва анса кайнӑ. Хайхискер тапаҫланнине пулӑ тытса ларакан арҫынсем асӑрханӑ, вӗсем тӳрех ҫӑлавҫӑсене тата васкавлӑ пулӑшӑва чӗннӗ, хӑйсем тӗллӗн пулӑшма пикеннӗ. Анчах май килмен — арҫыннӑн чӗри тапма чарӑннӑ.
Палӑртса хӑвармалла, арҫын ӗҫрен килне таврӑнма тухнӑ, анчах ҫывӑх ҫыннисем патне ҫитеймен.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа республикӑра пурӑнакансем ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн укҫа тӳлеме пуҫларӗҫ. Аса илтерер: ку тӳлев 1 ҫын пуҫне 74,44 тенкӗпе танлашать. Ку ҫӗнӗлӗх чылай ҫынна тавлаштарнӑ. Ара, чылай ялта ҫӳп-ҫапа пӗмешкӗн контейнер та ҫук-ҫке.
Контейнер лартман пулсан укҫа тӳлемелле мар, кун пек чухне ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн акт тумалла та ӑна регионти оператора памалла. Лешӗ куншӑн перерасчет тӑвать. Кун пирки «Экоцентр» МВК» тулли мар яваплӑ общество пӗлтерет.
Тӗрӗссипе, ку реформа пирки чылай маларах калаҫма пуҫланӑ. Апла пулин те пур ял тӑрӑхӗ те хатӗрленсе ҫитеймен, ялсенче контейнерсем лартман. Вырӑнти пуҫлӑхсен халӑхпа пуху ирттермелле, унта контейнер лартса ҫӳп-ҫапа хӑш вырӑна пӑрахассине татса памалла пулнӑ.
Регионти оператор пӗлтернӗ тӑрӑх, 291 ял тӑрӑхӗнчен 171-шӗ кӑна кун пирки сведени панӑ. Етӗрне, Ҫӗрпӳ, Канаш, Вӑрмар, Муркаш, Куславкка районӗсем васкамаҫҫӗ-мӗн.
Ҫул-йӗрпе патруль инспекторӗсем хӑйсем мӗнле ӗҫленине халӑх тетелӗсенчи страницисенче те ҫутатса тӑраҫҫӗ. Патшалӑх автоинспекцийӗ Инстаграмри страницинче инспекторсем ырӑ ӗҫ туни пирки ҫырнӑ. Вӗсем ҫухалнӑ кинемее киле ҫитме пулӑшнӑ.
Ҫул-йӗрпе патруль службин ӗҫченӗсем Куславкка районӗнче машинӑпа пынӑ. Хайхискерсем ҫул хӗрринче кинемей алӑпа сулкалашнине курнӑ та чарӑннӑ. Ватӑскер ҫухалса кайнӑ-мӗн. Вӑл пакунлисене ывӑлӗ патне леҫсе яма ыйтнӑ.
«Кинемей ӑҫта пурӑннине палӑртрӑмӑр, ӑна киле ҫитертӗмӗр. Вӑл пире тав турӗ. Хамӑрӑн та чунра ӑшӑ туйӑм хуҫаланчӗ», - ҫырнӑ ҪҪХПИн халӑх тетелӗнчи страницинче.
+19.3 °C